Khoảng những năm 1970s, 1980s, bất kỳ ai ngồi ăn kẹo lạc, uống nước trà, hút thuốc lào ở các quán nước vỉa hè thành phố Hà nội cũng nói chuyện Thuyết Tương đối của Einstein.  Khoảng những năm 2000 cho đến nay, bất kỳ con lợn nào biết đường vào Internet, cào được cái móng chân lên bàn phím cũng bi bô về Trí tuệ Nhân tạo.

 

Cho đến chục năm gần đây thì Cryptocurrency, Blockchain. Quần chúng thường thích nói về những thứ mà chúng không biết, Vì thế em viết một ít đại cương giải ngố về Cryptocurrency. Nếu bài viết này có đủ 1000 người share trên Phê tê bốc và các mạng xã hội ngu dốt, thì em sẽ viết tiếp về Đại số Cấu trúc, Lý thuyết nhóm, Hash function, Blockchain ?

I. Tổng quan về tiền

Nếu nhìn vào lịch sử tiền tệ, thì một thứ nào đó dùng để làm tiền tệ chính là một vật trung gian để đổi chác 

Một thứ nào đó dùng để làm tiền tệ chính là một vật trung gian để đổi chác các loại hàng hóa khác nhau trong xã hội. Ví dụ thay vì đổi con bò lấy gạo, thì người ta đem con bò bán lấy tiền, rồi lấy tiền đi mua gạo. 

 

Như vậy, vật để dùng làm tiền phải có tối thiểu bốn tính chất sau:

1- Khó tìm thấy, khó chế tạo ra.

Một đồng tiền mà tìm thấy được một cách dễ dàng, ví dụ như vặt cái lá trên cây rồi gọi đấy là tiền, thì người ta sẽ đi vặt lá cây, rồi đem lá cây đổi lấy gạo, chứ không chăn con bò cho lớn, rồi đổi lấy mớ lá, sau đó đem mớ lá đấy đổi gạo. Người trồng lúa cũng không trồng lúa nữa, mà đi nhặt lá cây. Hoặc in tiền giả dễ quá, lấy tờ giấy viết chữ một tỷ đô lên, rồi đem mua máy tính, thì cũng không ai làm gì nữa.

Vì thế nên đồng tiền mới có dạng là các kim loại quý hiếm, rồi sau này sang tiền giấy thì phải do một ngân hàng trung tâm in ra, rất khó làm giả.

 

2- Phải tương đối bền vững về mặt hình thức.

Khi đem một thứ đổi lấy tiền, thì cái gọi là đồng tiền đấy phải bền vững về mặt vật liệu và tồn tại, chứ không thể một cục tiền hay tờ tiền hôm nay vừa đổi về, hôm sau bị han gỉ, mòn đi, bốc hơi đi, mục nát đi một ít. Như thế thì không lưu trữ đồng tiền được.

Vì thế các kim loại quý mà ít bị hao mòn như bạc, vàng mới được chọn là tiền trong lịch sử, và giấy in tiền phải là loại giấy chống ẩm, chống mục tốt.

Có những thứ quý nhưng không dùng làm tiền được, ví dụ như các chất phóng xạ, vì lưu trữ nó thì nguy hiểm, mà vài ba hôm thì nó lại mòn đi một tí.

 

3- Phải được các cộng đồng người thỏa thuận cùng nhau dùng.

Các đồng tiền trong lịch sử sở dĩ được dùng làm tiền là vì được mọi người cùng sống trong một xã hội thỏa thuận là sẽ dùng thứ đó làm tiền.

Có những thứ giá trị hơn vàng, lại cũng không hao mòn, ví dụ như Platinum, nhưng nếu mọi người không đồng ý dùng nó là tiền, thì nó chỉ là cục kim loại rất đắt thôi, chứ không phải tiền.

 

Tiền giấy cũng thế. Giả sử có quốc gia nào in ra đồng tiền nhìn đẹp, bền và khó làm giả hơn dollar, nhưng không ai đồng ý dùng nó làm trung gian đổi chác thì nó cũng không thể giá trị hơn tờ dollar.

Và nói chung là người ta phải có niềm tin vào những nền kinh tế dùng chung cái gọi là tiền đấy, thì đồng tiền mới duy trì được vai trò và giá trị của nó.

 

4- Phải tương đối bền vững về mặt giá trị trong một khoảng thời gian nhất định

Một người bán một vật lấy tiền là 10 đồng trong ngày hôm nay, thì đại khái là ít nhất một vài năm sau, đem 10 đồng hoặc chỉ là 10 đồng thêm vài xu vẫn phải mua được lại được vật đó hoặc các vật có giá trị gần tương đương.

Tất nhiên là trong các hệ thống kinh tế hiện nay có lạm phát, nên chuyện giá trị bền vững trong thời gian bao lâu, và sau một thời gian mất giá bao nhiêu % là chuyện của mỗi nền kinh tế.

Nhưng nếu lạm phát quá nhanh, hôm nay bán một vật lấy 10 đồng, hôm sau hoặc ngay tháng sau phải tốn 100 đồng mới mua lại được vật đó thì chỉ có bọn điên mới dùng cái gọi là tiền tệ đấy để mua bán. Và không ai dám dùng tiền để mua bán gì nữa, nếu nó lạm phát quá nhanh.

 

Dễ thấy là mục 4, bền vững về mặt giá trị, trong xã hội hiện đại phụ thuộc vào hai yếu tố:

- Phụ thuộc vào mục 3, Phải được các cộng đồng người thỏa thuận cùng nhau dùng. Vật quý đến mấy, hoặc đồng tiền đang giá trị đến mấy, mà tự nhiên mọi người cùng đồng ý "Tao không dùng nữa", hoặc chính quyền tuyên bố "Tiền này hết giá trị, phải phát hành tiền mới", thì kể như là vứt đi.

- Tình hình cung ứng hàng hóa, sản xuất của xã hội. Trong xã hội, sản xuất ra hàng hóa, cung ứng hàng hóa càng nhiều, thì giá của hàng càng giảm, giá của tiền càng tăng, vì số lượng tiền tương quan ít hơn so với số lượng hàng. Ngược lại, nếu sản xuất ra hàng mà ít, lượng tiền nhiều, người có tiền thì nhiều, mà hàng hóa ít có để mua, thì giá bán của hàng hóa tăng lên.

 

II. Cryptocurrency

Từ đấy, nhìn vào digital currency (tiền số), hoặc còn gọi là cryptocurrency (tiền mã hóa) hoặc virtual currency (tiền ảo) thì sẽ thấy:

- Có những đồng cryptocurrency hoàn toàn thỏa mãn được hai điều kiện đầu tiên là "1- Khó tìm thấy, khó chế tạo ra" và "2- Phải tương đối bền vững về mặt hình thức". Ví dụ như Bitcoin, dùng Proof of Work (PoW), phải tốn nhiều tiền điện, tốn computing power thì mới giải quyết được hash để mining Bitcoin. Hoặc Ethereum, dùng Proof of Stake (PoS), phải bỏ tiền thật ra mua quyền được tham gia hệ thống Ethereum và dùng Ethereum software.

 

- Có những đồng cryptocurrency phò, tự nhiên dùng một tí điện hoặc một tí computing power, hoặc một xu tiền thật là tạo ra một tỷ coin, thì cũng chả khác gì cái lá trong ví dụ ở phần "1- Khó tìm thấy, khó chế tạo ra". Thế thì chỉ có bọn ngu với bọn điên mới dùng nó làm tiền, cũng như trong thực tế không có cộng đồng người nào thỏa thuận dùng lá cây hay cỏ rác để làm tiền, đi đổi lấy nhà và ô tô cả. 

Đa số, 99.9999999999999999999999999% các đồng coin khác nhau đang tồn tại trên thị trường là coin phò, vì nó không hề thỏa mãn hai điều kiện 1 và 2.

Nếu chỉ cần cái smart phone chạy một lúc ra một đống coin, mà coin đấy có giá trị như tiền, có thể đem đổi iPhone, MackBook, thì khác con mẹ gì vặt lá cây làm tiền đi mua iPhone, MacBook. Chỉ có bọn tâm thần mới tin là coin đấy cũng như cái lá cây có giá trị tiền tệ gì.

 

Hoặc nếu tạo ra coint tốt mà bọn ngu viết code cho concensus, cryptography phò thì ba hôm là bị hack mất coin, thế thì còn gì là giá trị bền vững nữa.

 

 

Tuy nhiên, để các crryptocurrency thỏa mãn các điều kiện 1 và 2 trở thành tiền có giá trị, thì nó phải thỏa mãn cả các điều kiện "3- Phải được các cộng đồng người thỏa thuận cùng nhau dùng" và "4- Phải tương đối bền vững về mặt giá trị trong một khoảng thời gian nhất định"

 

Nói về 4:

Trong tiền cryptocurrency, ai cũng vung vẩy cryptography, hash, blockchain, nhưng lũ ngu không biết rằng các nguyên tắc về consensus là do người thiết kế coin viết ra, và code cho các software chạy coin khác nhau là do các lập trình viên khác nhau viết ra. Do đó ai thiết kế tốt, viết code tốt thì nó bảo mật tốt, khó bị hack, còn không thì ba hôm coin cũng thành cái lá thôi.

Cũng như nói về ô tô, ai cũng nói động cơ đốt trong, động cơ điện, nhưng Mercedes nó phải khác Huyndai, và VinFast nó phải khác Tesla.

 

Phát biểu "Coin dùng cryptography, blockchain, hash nên nó phải bảo mật tốt" cũng chả khác con mẹ gì nói cái máy kéo Bông Sen dùng động cơ đốt trong nên nó là ô tô tốt. Chỉ có lũ lợn quần chúng ngu dốt, vô học mới phát biểu những thứ đần độn như thế.

 

Hoặc nếu tự nhiên tốc độ máy tính và tốc độ thuật toán tăng lên, số coin được tạo ra bởi mining nhanh hơn, rẻ hơn, thì coin cũng xuống giá.

Bitcoin tạm thời có cái hay là độ khó của bài toán sẽ tự điều chỉnh theo tốc độ của máy tính và thuật toán, nên nó duy trì được độ hao phí khi mining. 

 

Nói về 3:

Đây là điều mà đa số thiên hạ nhầm lẫn về giá trị của các đồng cryptocurrency thỏa mãn các điều kiện "1- Khó tìm thấy, khó chế tạo ra" và "2- Phải tương đối bền vững về mặt hình thức", ví dụ như Bitcoin và Ethereum.

Các đồng cryptocurrency thỏa mãn được hai điều kiện kể trên không phải là lừa đảo.

 

Tuy nhiên, nếu không có ai đồng ý dùng nó, tức là không có điều kiện 3, thì SIDA thôi. Tiền cũng thành lá.

 

III. Thăng trầm của Cryptocurrency

Sở dĩ đồng Bitcoin tăng giá trị nhanh, là vì khi nó mới ra đời, các tập đoàn tội phạm tin rằng nó thực sự anonymous, ẩn danh, không truy tìm được dấu vết, không bị quản lý tập trung mà là phân tán, tốc độ chuyển tiền là tức thời qua Internet, nên có thể dùng để mua bán vũ khí, ma túy, hàng lậu. Các tập đoàn tội phạm dùng Bitcoin để mua bán, nên giá trị của Bitcoin mới từ một data điện tử trở thành đồng tiền.

 

Nhưng qua vụ Silk Road, là một website mua bán ma túy, hàng lậu bị bắt, thì mới lòi ra là Bitcoin không phải là ẩn danh hoàn toàn như người ta tưởng, mà phụ thuộc rất nhiều vào ý thức bảo mật của người tham gia hệ thống. Một mớ tội phạm, nhân viên FBI, DEA, ATF, DHS, IRS thoái hóa của chính quyền Liên bang Mỹ cũng bị bắt trong vụ này, do tưởng rằng ăn cắp và ăn hối lộ bằng Bitcoin thì không để lại dấu vết. Thế là Bitcoin xuống giá.

 

Nhưng lại có một điều may khác là một đám tỷ phú Mỹ, điển hình là anh em Winklevoss (hai tay tạo ra U Connect rồi bị thằng Mark Tàu lợn ăn cắp ý tưởng, tạo thành Phê tê bốc), nảy ra ý định dùng Bitcoin để rửa tiền, trốn thuế, nên Bitcoin lại lên giá. Ngoài ra, các tổ chức tội phạm, khủng bố tiếp tục dùng Bitcoin để chuyển tiền, rửa tiền, mua bán lậu dưới các hình thức kín đáo hơn, nên Bitcoin cũng giữ được giá. Điển hình là có vụ bọn tội phạm và deep ở EU gửi tiền cho khủng bố ở Mỹ trong vụ bầu cử Mỹ bằng Bitcoin, để bọn khủng bố dàn dựng vụ Jan 6 đổ tội cho những người Cộng hòa, sau đó thủ tiêu một mớ bọn chuyển tiền, trong đó có một lập trình viên người Pháp:

https://nypost.com/2021/01/19/french-man-sent-far-right-groups-bitcoin-before-suicide/

 

Con Lợn Mục có thời định bán Tesla lấy Bitcoin, chính vì nó là deep, muốn lợi dụng Bitcoin để rửa tiền, trốn thuế. Nhiều bọn tài chính, hàng hóa, thương mại có âm mưu dùng Bitcoin để mua bán cũng vì lý do đó.

 

Tuy nhiên, thay vì trực tiếp mua bán  và sử dụng Bitcoin qua dạng phân tán, phi tập trung, thì một số bọn lười lại muốn có chỗ tập trung như các Sàn giao dịch Bitcoin. Mà đã giao dịch, quản lý tập trung là có tham nhũng của bọn quản lý, cũng như có nhà nước là phải có tham nhũng, do đó những sàn mua bán Bitcoin tập trung thì chỉ ba hôm là chết thôi, ví dụ như FTX.

 

Bây giờ Bitcoin tiếp tục xuống giá là do bọn deep muốn tạo ra cryptocurrency quản lý tập trung, ví dụ như Central Bank Digital Currency (CBDC) mà bọn Federal Reserve tham như mõ của Mỹ đang âm mưu phát hành, nên chúng nó đánh các đồng coin quản lý phân tán, không có tập trung quản lý.

 

Cryptocurrency nếu thỏa mãn hai điều kiện "1- Khó tìm thấy, khó chế tạo ra" và "2- Phải tương đối bền vững về mặt hình thức" thì không phải là lừa đảo thuần túy, nhưng chỉ có thể trở thành tiền khi thỏa mãn tiếp các điều kiện 3 và 4, là các điều kiện thuộc về con người và xã hội. Do đó coin tốt mà không có ai giật dây thì cũng chết thôi.

 

Còn Cryptocurrency phò do mấy con lợn giả danh, lấy mác Stanford, Berkeley này nọ đi lừa quần chúng, ai mua thì cho nó chết ?